NSA: podzielenie transakcji na kilka mniejszych nie pozwala uciec od limitu płatności gotówkowych

Jeżeli na podstawie jednej umowy ramowej zrealizowanych będzie wiele zamówień, to wciąż należy je traktować jak jedną transakcję - potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną przedsiębiorcy.

Wyrok zakończył spór pomiędzy fiskusem a spółką z o.o. prowadzącą sieć aptek.

Spółka współpracuje z hurtowniami farmaceutycznymi na podstawie ramowej umowy o współpracę. Umowa ramowa określa ogólne warunki współpracy, wskazuje też minimalną przewidywaną (jednak nie wiążącą) wartość miesięcznych zamówień.

Umowa przewiduje też, że każda dostawa leków jest poprzedzona odrębnym zamówieniem, a płatność za zamówienie następuje na podstawie faktury wystawionej przez dostawcę konkretnego zamówienia. W oparciu o tak ustalone warunki współpracy wystawiane są gotówkowe faktury VAT, o wartości nieprzekraczającej 15 tys. zł każda, jednak w okresie obowiązywania danej umowy o współpracę łączna wartość faktur przekracza tę kwotę.

W 2017 r. spółka wystąpiła o indywidualną interpretację przepisu nakazującego dokonywanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego w przypadku transakcji o wartości ponad 15 tys. zł, których stroną jest inny przedsiębiorca. Zdaniem wnioskodawców to ograniczenie nie obowiązuje, gdy kwota na fakturze nie przekracza tego limitu, nawet jeśli łączna wartość faktur wystawionych na podstawie umowy ramowej przekracza 15 tys. zł.

e-Sprawozdanie finansowe wysyłka online do eKRS i KAS za 2022 w najnowszej wersji (v1-2)
e-Sprawozdania finansowe w najnowszej wersji (v1-2) i e-Deklaracje CIT-8 przygotujesz i e-wyślesz w module programu fillup, w którym znajdziesz także e-deklaracje CIT oraz inne druki, formularzy oraz wzorów pism i umów, związane z zamknięciem roku podatkowego. CIT-8 i e-Sprawozdania finansowe w fillup działa, jak Księgowa chciała. Sprawdź!
Wyślij elektronicznie CIT-8 do e-deklaracje.gov.pl i e-Sprawozdanie finansowe do e-KRS i KAS online »

Zamówienia składane na podstawie umowy ramowej należy traktować jak jedną transakcję

Pierwotnie fiskus zgodził się z taką interpretacją, jednak w 2019 r. zmienił stanowisko i uznał, że w opisanej sytuacji strony jednorazową transakcją jest umowa o współpracy, a nie poszczególne wynagrodzenia. Dlatego jeśli strony wiedzą, że suma wynagrodzeń przekroczy limit 15 tys. zł, to od pierwszej płatności powinny być one rozliczane bezgotówkowo. Spółka zaskarżyła zmienioną interpretację do sądu. Jednak zarówno WSA w Warszawie, jak i NSA przyznały rację fiskusowi.

Sąd pierwszej instancji zgodził się z fiskusem, że jednorazową transakcją jest umowa o współpracy, a nie poszczególne zamówienia składane na jej podstawie. Jedna transakcja może obejmować transfery pieniężne dokonane nawet w ciągu kilku lat. Zdaniem sądu to umowa ramowa, a nie poszczególne zamówienia, określa zasady współpracy stron. Poszczególne zamówienia nie są zatem umową (transakcją), lecz są składane na podstawie umowy. Wskazany w przepisach limit odnosi się do całej umowy, a nie do poszczególnych zamówień, które mogą być ustalane przez strony w dowolny sposób.

Podobne stanowisko zajął NSA, który dodatkowo zauważył, że gdyby traktować każdą fakturę jako osobną dostawę, przepis nakazujący rozliczenia za pośrednictwem rachunku płatniczego byłby martwy.

Płatność gotówką może pozbawić prawa do zaliczenia wydatku w koszty

Żródło: indywidualna interpretacja 0111-KDIB1- 3.4010.220.2017.1.APO z 11 września 2017 r., zmiana interpretacji indywidualnej DPP13.8221.196.2017.CPIJ z 6 grudnia 2019 r., wyrok WSA w Warszawie III SA/Wa 331/20 z 5 listopada 2020 r., wyrok NSA II FSK 890/21 z 16 kwietnia 2024 r.